kamusal mal ne demek?

Kamusal mal; iktisatta, tüketimde rekabeti olmayan ve kullanımı dışlanamaz mal. Rekabetin olmaması, bir bireyin mal tüketiminin başkalarının o malı tüketme olasılığını azaltmaması, kullanımı dışlanamamazlık ise bir malın kullanımından kimsenin fiilen mahrum edilememesidir. Gerçek hayatta, tamamen rekabeti olmayan ve kullanımı dışlanamaz bir mal mevcut olmasa bile, iktisatçılar için bazı mallar ekonomik analizler için kullanışlı olacak kadar bu kavrama uymaktadır.

Örneğin, bir birey doktora gittiği zaman diğerleri için gidilebilecek doktorların sayısında bir eksilme olacaktır. Yani başkalarını doktor ziyaretinden mahrum etmek mümkündür. Bu niteliğiyle doktor ziyaretleri rekabeti olan ve dışlanabilir bir özel maldır. Hâlbuki, hava solumak diğerleri için mevcut olan havanın miktarını düşürmez ve insanlar fiilen hava tüketiminden mahrum kalmazlar. Bu yüzden hava kamusal bir maldır, fakat hava ücretsiz olduğundan iktisaden önemsizdir. Başka bir örnek ise MP3 müzik dosyalarının internet üzerinden paylaşımıdır. Bu dosyaların herhangi bir insan tarafından kullanımı başkalarının kullanımını sınırlamaz. Bunun sebebi ise resim ve müzik dosyalarının paylaşımının üzerindeki kontrolün etkinliğinin düşük olmasıdır.

Dış bağlantılar

• Lecture notes on public goods from University of California, Berkeley
• Public Goods: A Brief Introduction - by The Linux Information Project (LINFO)
• The Library of Economics and Liberty's Article on Public Goods
• Global Public Goods (OUP Book)
• Global Public Goods Net (UNDP)

Orijinal kaynak: kamusal mal. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Kategoriler